Từ những cơ sở giáo dục sơ khai như Nalanda đến Học viện Athens, trường đại học đã đóng vai trò là nền tảng cho sự phát triển của tri thức nhân loại. Thời Trung Cổ chứng kiến sự hình thành của hệ thống giáo dục đại học có tổ chức ở châu Âu, với Bologna (1088) và Oxford (1096) trở thành những trung tâm học thuật hàng đầu thế giới. Những trường đại học tiên phong này đã đặt nền móng cho việc nghiên cứu học thuật bài bản, có ảnh hưởng sâu rộng đến nền giáo dục hiện đại trên toàn cầu.
Tại Hoa Kỳ, các trường đại học đã đóng góp to lớn vào quá trình phát triển của quốc gia, đào tạo ra các nhà lãnh đạo, nhà sáng tạo và nhà nghiên cứu xuất sắc. Một số trường được thành lập từ trước khi Hoa Kỳ ra đời, dưới thời kỳ thuộc địa, với mục tiêu ban đầu là đào tạo духовенство và các nhà chính trị. Đến năm 1776, khi quốc gia tuyên bố độc lập, một số cơ sở đã hoạt động được hàng thập kỷ. Vượt qua những giai đoạn khó khăn như chiến tranh, cách mạng và biến đổi xã hội, những trường đại học này vẫn tồn tại và phát triển, không ngừng đổi mới trong khi vẫn bảo tồn những giá trị lịch sử truyền thống. Dưới đây là danh sách 10 trường đại học lâu đời nhất vẫn hoạt động liên tục tại Hoa Kỳ, nơi không chỉ ươm mầm tri thức mà còn là những điểm đến du lịch văn hóa hấp dẫn, đặc biệt với những ai yêu thích khám phá lịch sử và nghệ thuật.
10. Cao đẳng Charleston (1770) – Charleston, South Carolina
Cao đẳng Charleston, được thành lập vào năm 1770, là một viên ngọc lịch sử sống động tọa lạc ngay trung tâm khu vực lịch sử của Charleston. Bước chân vào Cistern Yard rợp bóng cây sồi, bạn sẽ cảm nhận được dấu ấn của hàng thế kỷ. Sinh viên đã tụ họp tại nơi đây từ những ngày đầu thành lập trường. Là trường cao đẳng đô thị lâu đời nhất ở Hoa Kỳ, nơi đây đã đào tạo ra nhiều thế hệ sinh viên ưu tú, trong đó có những người ký Tuyên ngôn Độc lập và các sĩ quan thời Nội chiến.
Không chỉ có giá trị học thuật, khuôn viên trường còn là một điểm tham quan hấp dẫn. Randolph Hall với những cột trụ uy nghi đã sừng sững từ năm 1828. Gần đó, Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Mace Brown trưng bày một bộ sưu tập hóa thạch ấn tượng, bao gồm cả những chiếc răng megalodon khổng lồ. Charleston tự hào có Bảo tàng Nghệ thuật Gibbes, nơi du khách có thể chiêm ngưỡng nghệ thuật Mỹ, đặc biệt là các tác phẩm liên quan đến khu vực Charleston và miền Nam.
Ngày nay, Cao đẳng Charleston là mái nhà chung của khoảng 12.000 sinh viên, nơi hòa quyện giữa truyền thống miền Nam và sự năng động hiện đại. Du khách có thể hòa mình vào không khí trí tuệ của trường, sau đó bước ra khám phá những con đường lát đá của Charleston, nơi những ngôi nhà cổ kính, khu chợ nhộn nhịp và làn gió biển khơi sẽ khiến bạn hiểu vì sao thành phố này, và ngôi trường cao đẳng của nó, vẫn trường tồn cùng thời gian.
9. Cao đẳng Dartmouth (1769) – Hanover, New Hampshire
Nằm ở Hanover, New Hampshire, Cao đẳng Dartmouth là minh chứng cho sự xuất sắc bền vững trong lĩnh vực giáo dục. Được thành lập vào năm 1769 bởi Mục sư Eleazar Wheelock, ban đầu đây là cơ sở dành cho việc giáo dục người bản địa Mỹ và thanh niên người Anh.
Khi đến thăm Dartmouth, bạn sẽ bị thu hút bởi Thư viện Baker-Berry mang tính biểu tượng, trung tâm sinh hoạt của sinh viên và biểu tượng cho cam kết tri thức của trường. Bảo tàng Nghệ thuật Hood trưng bày một bộ sưu tập đa dạng, mang đến sự phong phú văn hóa cho cả trường và cộng đồng. Đối với những người yêu thích nghệ thuật biểu diễn, Trung tâm Nghệ thuật Hopkins tổ chức nhiều sự kiện từ kịch nghệ đến âm nhạc.
Dartmouth Green là không gian sinh hoạt chung của trường, được bao quanh bởi các tòa nhà lịch sử và cảnh quan xanh mát. Câu lạc bộ Canoe Ledyard gần đó tạo cơ hội khám phá sông Connecticut, phản ánh sự chú trọng của trường vào các hoạt động ngoài trời và kết nối với thiên nhiên. New Hampshire cũng có Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại Currier, nơi trưng bày các tác phẩm nghệ thuật hiện đại và đương đại, mang đến trải nghiệm nghệ thuật phong phú cho du khách.
Trong lịch sử gần đây, Dartmouth đã đi tiên phong trong lĩnh vực máy tính. Năm 1964, các giáo sư John Kemeny và Thomas Kurtz đã phát triển ngôn ngữ lập trình BASIC và Hệ thống Chia sẻ Thời gian Dartmouth, giúp sinh viên dễ dàng tiếp cận máy tính và đặt nền móng cho những tiến bộ công nghệ sau này.
8. Đại học Rutgers (1766) – New Brunswick, New Jersey
Được thành lập vào năm 1766 với tên gọi Queen’s College, Đại học Rutgers có lịch sử lâu đời hơn cả Cách mạng Mỹ, trở thành một trong những cơ sở giáo dục lâu đời nhất của quốc gia. Từ một trường thần học nhỏ bé, Rutgers đã phát triển thành một trung tâm nghiên cứu rộng lớn với ba khuôn viên trải dài khắp New Jersey.
Khuôn viên College Avenue ở New Brunswick mang đậm dấu ấn lịch sử. Hãy dạo bước qua Nhà nguyện Kirkpatrick tráng lệ với mặt tiền gạch đỏ phủ dây thường xuân, hoặc ghé thăm Thư viện Alexander, nơi dường như vẫn còn vang vọng tiếng thì thầm của các học giả xưa. Đối với những người yêu nghệ thuật, Bảo tàng Nghệ thuật Zimmerli là một kho báu ẩn mình, lưu giữ một trong những bộ sưu tập nghệ thuật lớn nhất tại các trường đại học ở Hoa Kỳ, bao gồm cả bộ sưu tập nghệ thuật Xô Viết phi chính thống lớn nhất thế giới.
New Jersey không chỉ nổi tiếng với Đại học Rutgers mà còn có một điểm đến văn hóa không thể bỏ qua cho những người yêu nghệ thuật đương đại: Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại New Jersey. Mặc dù không nằm trong khuôn viên Rutgers, bảo tàng này là một điểm nhấn quan trọng trong đời sống văn hóa nghệ thuật của bang. Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại New Jersey là nơi tôn vinh sự sáng tạo và đổi mới trong nghệ thuật đương đại, trưng bày các tác phẩm đa dạng từ hội họa, điêu khắc, nhiếp ảnh đến video và nghệ thuật đa phương tiện. Đây là không gian lý tưởng để khám phá những xu hướng nghệ thuật mới nhất và chiêm ngưỡng tài năng của các nghệ sĩ đương đại.
Nhưng Rutgers không chỉ có học thuật và nghệ thuật. Vườn Rutgers rợp bóng cây là một nơi thư giãn yên bình, trong khi Passion Puddle ở khuôn viên Cook và Douglass gắn liền với một truyền thuyết thú vị: nếu bạn cùng người yêu đi vòng quanh hồ ba lần, thì hôn nhân sẽ là điều không thể tránh khỏi.
Ngày nay, Rutgers là mái nhà của hơn 66.000 sinh viên, nhưng trái tim của trường vẫn gắn bó sâu sắc với những truyền thống đã được vun đắp qua hơn hai thế kỷ rưỡi.
7. Đại học Brown (1764) – Providence, Rhode Island
Nằm trên đồi College ở Providence, Đại học Brown là một phần không thể tách rời của bản sắc thành phố, giống như những con đường lát đá và những dinh thự thời Liên bang. Được thành lập vào năm 1764, đây là trường đại học lâu đời thứ bảy ở Hoa Kỳ và là trường Ivy League đầu tiên chào đón sinh viên từ mọi tôn giáo, một tinh thần tiến bộ vẫn định hình bản sắc của trường cho đến ngày nay.
Bước vào khuôn viên Brown, bạn sẽ ngay lập tức cảm nhận được không khí lịch sử. Cổng Van Wickle, với thiết kế sắt uốn tinh xảo, chỉ mở hai lần trong suốt cuộc đời sinh viên – khi nhập học và khi tốt nghiệp – tượng trưng cho hành trình bước vào thế giới rộng lớn. Main Green, được bao quanh bởi những tòa nhà gạch đỏ thanh lịch, là trái tim của Brown, nơi sinh viên thường nằm dài trên bãi cỏ giữa các buổi học hoặc tụ tập trò chuyện và tranh luận.
Bảo tàng David Winton Bell là một kho báu dành cho những người yêu nghệ thuật, trưng bày nhiều tác phẩm nghệ thuật đa dạng, bao gồm cả các tác phẩm đương đại. Trong khi đó, Bảo tàng Nhân học Haffenreffer mang đến cái nhìn sâu sắc về các nền văn hóa toàn cầu bên trong tòa nhà Manning Hall mang đậm dấu ấn lịch sử. Rhode Island còn có Bảo tàng Thiết kế Rhode Island School of Design, nơi trưng bày các tác phẩm thiết kế và nghệ thuật trang trí đa dạng.
6. Đại học Columbia (1754) – New York City, New York
Được thành lập vào năm 1754 với tên gọi King’s College, Đại học Columbia có lịch sử lâu đời hơn cả quốc gia Hoa Kỳ, từng là nơi học tập của con cái giới thượng lưu thuộc địa. Qua nhiều thế kỷ, Columbia đã trở thành một trong những trường đại học danh giá nhất trên thế giới, nơi đào tạo ra các tổng thống tương lai, những người đoạt giải Nobel và những biểu tượng văn hóa.
Khuôn viên Morningside Heights của Columbia, được thiết kế bởi McKim, Mead & White, là sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc cổ điển và hiện đại. Thư viện Tưởng niệm Low với mái vòm tráng lệ là trung tâm thu hút sinh viên và du khách, trong khi Thư viện Butler là minh chứng cho cam kết tri thức của Columbia với hàng triệu đầu sách. New York là trung tâm văn hóa nghệ thuật hàng đầu thế giới, và Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại (MoMA) là một điểm đến không thể bỏ qua cho những ai muốn khám phá nghệ thuật hiện đại và đương đại.
Columbia cũng là cái nôi của những tiến bộ khoa học lớn. Phòng thí nghiệm Vật lý Pupin, một Di tích Lịch sử Quốc gia, là nơi nguyên tử lần đầu tiên được phân tách, đánh dấu một bước nhảy vọt trong lĩnh vực vật lý hạt nhân.
5. Đại học Pennsylvania (1755) – Philadelphia, Pennsylvania
Đại học Pennsylvania không giống như bất kỳ trường Ivy League nào khác. Được Benjamin Franklin thành lập vào năm 1740, ngôi trường này mang trong mình dấu ấn lịch sử trên những bức tường gạch đỏ. Nhưng đằng sau danh tiếng học thuật lẫy lừng là một khuôn viên trường tràn đầy màu sắc, những truyền thống độc đáo và năng lượng đặc trưng của Philadelphia.
Hãy bắt đầu với nghi lễ “ném bánh mì” tại Franklin Field trong các trận bóng bầu dục – một truyền thống độc đáo có từ những năm 1970 khi rượu bị cấm tại sân vận động. Rồi đến “Tiếng hét Kinh tế”, nơi sinh viên năm nhất cùng nhau hét vang vào lúc nửa đêm để giải tỏa căng thẳng từ môn Kinh tế vi mô. Và Hey Day, một truyền thống đã có từ hàng trăm năm, khi sinh viên năm ba diễu hành trong trang phục áo đỏ và mũ xốp, cắn vào vành mũ của nhau trước khi chính thức trở thành sinh viên năm cuối. Philadelphia cũng là nơi tọa lạc của Bảo tàng Nghệ thuật Philadelphia, một trong những bảo tàng nghệ thuật lớn nhất và nổi tiếng nhất ở Hoa Kỳ, với bộ sưu tập phong phú trải dài qua nhiều thời kỳ và nền văn hóa.
Penn cũng ghi dấu ấn lịch sử với ENIAC – chiếc máy tính điện tử đa năng đầu tiên trên thế giới ra đời vào năm 1946, đặt nền móng cho tương lai của công nghệ. Thư viện Fisher Fine Arts do Frank Furness thiết kế là một kiệt tác kiến trúc Gothic thời Victoria, trong khi Houston Hall là hội sinh viên đầu tiên được thành lập tại Hoa Kỳ.
4. Đại học Princeton (1746) – Princeton, New Jersey
Được thành lập vào năm 1746, Đại học Princeton là trường đại học lâu đời thứ tư tại Hoa Kỳ. Ban đầu có tên là Cao đẳng New Jersey, trường chuyển đến Princeton vào năm 1756, với Nassau Hall là tòa nhà đầu tiên, từng là nơi Quốc hội Hoa Kỳ họp vào năm 1783.
Du khách đến Princeton có thể khám phá Bảo tàng Nghệ thuật Đại học Princeton, nơi lưu giữ hơn 72.000 tác phẩm nghệ thuật trải dài 5.000 năm lịch sử thế giới. Hồ Carnegie, một món quà từ Andrew Carnegie, là địa điểm lý tưởng để chèo thuyền và thư giãn. Tương tự như Rutgers, Princeton cũng nằm ở New Jersey, và từ đây, du khách có thể dễ dàng tiếp cận với các trung tâm văn hóa nghệ thuật khác của bang, bao gồm cả Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại New Jersey, để mở rộng hành trình khám phá nghệ thuật đương đại.
3. Đại học Yale (1701) – New Haven, Connecticut
Thành lập năm 1701, Đại học Yale là trường đại học lâu đời thứ ba tại Hoa Kỳ. Tọa lạc tại New Haven, Connecticut, Yale ban đầu có tên là Trường Collegiate, với mục đích đào tạo духовенство và các nhà lãnh đạo chính trị. Trường được đổi tên thành Yale vào năm 1718 để vinh danh nhà tài trợ Elihu Yale.
Khi đến thăm Yale, bạn có thể khám phá Phòng Trưng bày Nghệ thuật Đại học Yale, Thư viện Sách Hiếm & Bản thảo Beinecke và Thư viện Tưởng niệm Sterling với kiến trúc Gothic tráng lệ. Bang Connecticut cũng có Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại Aldrich, nơi tập trung vào các tác phẩm nghệ thuật đương đại và thử nghiệm.
2. Cao đẳng William & Mary (1693) – Williamsburg, Virginia
Cao đẳng William & Mary sừng sững giữa vẻ đẹp thanh bình của Williamsburg, được thành lập vào năm 1693 theo hiến chương của Vua William III và Nữ hoàng Mary II. Là trường đại học lâu đời thứ hai tại Hoa Kỳ, William & Mary đã đào tạo ra ba tổng thống Mỹ: Thomas Jefferson, James Monroe và John Tyler.
Tòa nhà Sir Christopher Wren là công trình kiến trúc học thuật cổ nhất vẫn còn được sử dụng ở Hoa Kỳ. Vườn Sunken thanh lịch và Trường Bray kể câu chuyện về nền giáo dục ban đầu dành cho người Mỹ gốc Phi. Virginia là nơi có Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại Virginia, nơi trưng bày các tác phẩm nghệ thuật đương đại đa dạng, bao gồm cả nghệ thuật địa phương và quốc tế.
1. Đại học Harvard (1636) – Cambridge, Massachusetts
Đứng đầu danh sách các trường đại học lâu đời nhất tại Mỹ, Đại học Harvard được thành lập vào năm 1636, thậm chí trước cả khi quốc gia Hoa Kỳ ra đời. Được đặt tên theo nhà tài trợ đầu tiên John Harvard, trường nhanh chóng trở thành trung tâm trí tuệ của Tân Thế giới.
Khuôn viên Cambridge lịch sử với Harvard Yard, Tượng John Harvard và Thư viện Widener là những kho báu tri thức vô giá. Bảo tàng Nghệ thuật Harvard và khu vực Harvard Square là sự hòa quyện giữa quá khứ và hiện tại, thu hút các học giả và những người có ước mơ lớn. Massachusetts cũng có Viện Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại (ICA) Boston, một bảo tàng hàng đầu về nghệ thuật đương đại, nơi thường xuyên tổ chức các triển lãm và sự kiện nghệ thuật độc đáo.
Kết luận
Hành trình khám phá 10 trường đại học lâu đời nhất tại Hoa Kỳ không chỉ là một chuyến du hành ngược thời gian để tìm hiểu về lịch sử giáo dục, mà còn là cơ hội để chiêm ngưỡng những công trình kiến trúc độc đáo, những bảo tàng nghệ thuật phong phú và những câu chuyện văn hóa đặc sắc ẩn chứa trong mỗi khuôn viên trường. Từ Cao đẳng Harvard cổ kính đến Đại học Rutgers năng động, mỗi trường đại học đều mang một vẻ đẹp riêng, một dấu ấn lịch sử riêng, góp phần tạo nên bức tranh đa dạng và phong phú của nền giáo dục Hoa Kỳ. Và nếu bạn là một người yêu thích nghệ thuật đương đại, đừng quên khám phá Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại New Jersey cũng như các bảo tàng nghệ thuật đương đại khác gần các trường đại học này, để có một cái nhìn toàn diện hơn về văn hóa và nghệ thuật Mỹ.