Mỗi dịp Tết đến xuân về, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam lại trở thành điểm đến văn hóa hấp dẫn, nơi công chúng có cơ hội hòa mình vào không gian lễ hội truyền thống đặc sắc của các dân tộc Việt Nam. Chương trình thường niên “Vui xuân” không chỉ tái hiện sinh động những phong tục, tập quán tốt đẹp của ngày Tết cổ truyền, mà còn là cầu nối văn hóa, giúp thế hệ trẻ và du khách quốc tế hiểu sâu sắc hơn về bản sắc văn hóa đa dạng của Việt Nam.
Bài viết này sẽ đưa bạn đến với những trải nghiệm lễ hội truyền thống độc đáo tại Bảo tàng Dân tộc học, nơi Tết không chỉ là dịp lễ hội mà còn là hành trình khám phá văn hóa đầy ý nghĩa.
Khám phá Tết truyền thống của người Mường và người Việt
Chương trình “Vui xuân” tại Bảo tàng Dân tộc học thường tập trung giới thiệu văn hóa Tết của một số dân tộc tiêu biểu. Trong đó, Tết cổ truyền của người Mường và người Việt luôn là điểm nhấn đặc biệt, thu hút sự quan tâm của đông đảo khách tham quan.
Điểm độc đáo của chương trình là sự tương tác trực tiếp giữa công chúng và các nghệ nhân dân gian. Đến từ Hòa Bình, Hà Nội và nhiều địa phương khác, các nghệ nhân mang theo những bí quyết và tinh hoa văn hóa truyền thống, sẵn sàng chia sẻ và hướng dẫn du khách trải nghiệm. Sự kiện còn có sự tham gia của các bạn học sinh, sinh viên, tạo nên không khí lễ hội sôi động và trẻ trung.
Du khách đến với bảo tàng vào dịp này sẽ được đắm mình trong không gian văn hóa Tết đa sắc màu, từ việc tìm hiểu về ý nghĩa của cây nêu ngày Tết, tục gói bánh chưng, đến các hoạt động văn hóa nghệ thuật như viết thư pháp, in tranh dân gian Đông Hồ. Mỗi hoạt động đều chứa đựng những giá trị văn hóa sâu sắc, phản ánh đời sống tinh thần và tâm linh của người Việt và người Mường.
Dựng cây nêu và gói bánh chưng – Giao thoa văn hóa Tết
Một trong những trải nghiệm không thể bỏ qua khi đến Bảo tàng Dân tộc học dịp Tết là tham gia hoạt động dựng cây nêu và gói bánh chưng. Đây là hai phong tục mang đậm dấu ấn văn hóa Tết của cả người Việt và người Mường, dù có những nét riêng biệt nhưng vẫn thể hiện sự giao thoa và tương đồng trong văn hóa truyền thống.
Cây nêu, biểu tượng thiêng liêng của ngày Tết, được dựng lên với mong ước xua đuổi tà ma, đón chào năm mới an lành. Tại bảo tàng, du khách sẽ được tận mắt chứng kiến các nghệ nhân hướng dẫn cách dựng cây nêu theo đúng nghi lễ truyền thống của từng dân tộc.
Bên cạnh đó, hoạt động gói bánh chưng không chỉ là cơ hội để mọi người cùng nhau chuẩn bị món ăn truyền thống ngày Tết, mà còn là dịp để tìm hiểu về ý nghĩa văn hóa, lịch sử của bánh chưng trong ẩm thực Việt Nam. Du khách sẽ được học cách gói bánh chưng vuông vức, đẹp mắt, nghe những câu chuyện thú vị về nguồn gốc và sự tích bánh chưng. Đặc biệt, việc so sánh cách gói bánh chưng của người Việt và người Mường sẽ mang đến những khám phá thú vị về sự đa dạng văn hóa ẩm thực Việt.
Trải nghiệm Tết truyền thống tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam ảnh 1
Trò chơi dân gian – Sân chơi ngày Tết
Không khí Tết tại Bảo tàng Dân tộc học càng trở nên náo nhiệt và hấp dẫn hơn với các trò chơi dân gian truyền thống. Đây không chỉ là hoạt động giải trí mà còn là cách để du khách, đặc biệt là các em nhỏ, tìm hiểu về văn hóa dân gian, rèn luyện sức khỏe và sự khéo léo.
Các trò chơi được tổ chức đa dạng, phong phú, phù hợp với mọi lứa tuổi, từ những trò chơi vận động như kéo co, cỏ búng, đập phủ phủ, đánh cầu lông gà, đánh mảng, đánh quay, ném pao, tung còn, đẩy gậy… đến các hoạt động sáng tạo như tô vẽ khám phá di sản văn hóa Hòa Bình, tô vẽ tranh 12 con giáp, nặn tò he. Mỗi trò chơi đều mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, gắn liền với những câu chuyện, truyền thuyết và ý nghĩa nhân văn sâu sắc.
Tham gia các trò chơi dân gian, du khách không chỉ có những giây phút vui vẻ, thư giãn bên gia đình và bạn bè, mà còn có cơ hội giao lưu, kết nối với những người cùng chung sở thích, khám phá những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc.
Trải nghiệm Tết truyền thống tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam ảnh 2
Ứng dụng công nghệ trong lễ hội – Trải nghiệm mới mẻ
Để làm mới trải nghiệm và thu hút giới trẻ, chương trình “Vui xuân” tại Bảo tàng Dân tộc học còn chú trọng ứng dụng công nghệ vào các hoạt động lễ hội. Điều này không chỉ tạo sự hấp dẫn, mới lạ mà còn giúp truyền tải thông tin, kiến thức về văn hóa một cách sinh động và hiệu quả hơn.
Một số hoạt động ứng dụng công nghệ nổi bật có thể kể đến như: “Vượt thử thách khám phá Tết Ất Tỵ”, “Tour năm rắn tìm hiểu rắn trong Bảo tàng”, “Trải nghiệm vẽ rắn và tìm hiểu ý nghĩa”… Các hoạt động này sử dụng công nghệ tương tác, thực tế ảo, trò chơi hóa (gamification) để tạo ra những thử thách, câu đố liên quan đến văn hóa Tết và các hiện vật trưng bày tại bảo tàng.
Thông qua việc tham gia các hoạt động này, du khách, đặc biệt là các bạn trẻ, có thể tiếp cận văn hóa truyền thống một cách tự nhiên, hứng thú, không còn cảm thấy khô khan hay nhàm chán. Đây là một hướng đi sáng tạo, giúp bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong thời đại công nghệ số.
Trải nghiệm Tết truyền thống tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam ảnh 3
Kết luận
Trải nghiệm lễ hội truyền thống các dân tộc tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam là một hành trình văn hóa ý nghĩa, đưa du khách khám phá những nét đẹp độc đáo của Tết Việt. Từ việc tìm hiểu phong tục, tập quán, tham gia các hoạt động truyền thống đến những trải nghiệm công nghệ mới mẻ, chương trình “Vui xuân” mang đến một không gian Tết trọn vẹn, đa sắc màu và đầy cảm xúc.
Đây không chỉ là cơ hội để vui chơi, giải trí mà còn là dịp để mỗi người thêm yêu, thêm trân trọng và tự hào về những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Hãy đến với Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam để trải nghiệm một mùa xuân ý nghĩa và khám phá những lễ hội truyền thống đặc sắc của các dân tộc Việt Nam!