Nghệ An, mảnh đất miền Trung đầy nắng và gió, không chỉ nổi tiếng với những bãi biển trải dài, di tích lịch sử hào hùng mà còn ẩn chứa vẻ đẹp văn hóa độc đáo của đồng bào các dân tộc thiểu số. Trong những năm gần đây, du lịch cộng đồng đã trở thành một xu hướng được nhiều du khách yêu thích, tìm kiếm những trải nghiệm gần gũi với thiên nhiên và văn hóa bản địa. Và nếu bạn đang ấp ủ một hành trình khám phá Nghệ An theo hướng du lịch cộng đồng, thì bản Thái Minh, thuộc xã Tiên Kỳ, huyện Tân Kỳ, chắc chắn là một điểm đến không thể bỏ qua. Nơi đây không chỉ níu chân du khách bởi khung cảnh thiên nhiên hoang sơ, mà còn bởi những nét văn hóa truyền thống đặc sắc, đặc biệt là nghề dệt thổ cẩm lâu đời và ẩm thực đậm đà hương vị núi rừng.
Bản Thái Minh – Điểm sáng du lịch cộng đồng Nghệ An
Bản Thái Minh, hay còn được biết đến với tên gọi bản Phẩy Thái Minh, là một bản làng 100% đồng bào dân tộc Thái sinh sống. Nằm cách trung tâm thị trấn Tân Kỳ khoảng 27km, bản Thái Minh hiện ra như một bức tranh yên bình với những nếp nhà sàn truyền thống nép mình dưới bóng cây xanh, xung quanh là những cánh đồng lúa trải dài và những dãy núi non hùng vĩ. Năm 2015, bản Phẩy Thái Minh vinh dự được UBND tỉnh Nghệ An công nhận là làng nghề dệt thổ cẩm, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời mở ra hướng phát triển du lịch cộng đồng đầy tiềm năng.
Nhận thức rõ những lợi ích mà du lịch cộng đồng mang lại, chính quyền xã Tiên Kỳ đã chủ trương đẩy mạnh phát triển loại hình du lịch này, coi đó là một hướng đi đột phá trong phát triển kinh tế địa phương. Bản Thái Minh với những lợi thế về văn hóa, cảnh quan và sự mến khách của người dân bản địa, đã nhanh chóng trở thành điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài tỉnh. Đến với bản Thái Minh, du khách không chỉ được hòa mình vào không gian văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc Thái mà còn được trải nghiệm những hoạt động thú vị, khám phá những nét đẹp độc đáo trong đời sống thường nhật của người dân nơi đây.
Khám phá làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống
Dệt thổ cẩm là một trong những nét văn hóa đặc sắc nhất của đồng bào dân tộc Thái ở bản Thái Minh. Đến thăm bất kỳ nếp nhà sàn nào trong bản, du khách cũng dễ dàng bắt gặp hình ảnh những khung cửi được đặt trang trọng, bên cạnh là hình ảnh những người phụ nữ Thái cần mẫn, miệt mài bên khung cửi, dệt nên những tấm vải thổ cẩm rực rỡ sắc màu.
Chị Vi Thị Đình giới thiệu về nghề dệt thổ cẩm truyền thống của bản Thái Minh, Nghệ An
Nghề dệt thổ cẩm ở bản Thái Minh không chỉ đơn thuần là một nghề thủ công truyền thống mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân. Từ xa xưa, những sản phẩm thổ cẩm đã gắn liền với cuộc sống hàng ngày của người Thái, từ trang phục, chăn màn đến các vật dụng trang trí trong nhà. Ngày nay, những sản phẩm thổ cẩm của bản Thái Minh không chỉ phục vụ nhu cầu sử dụng của gia đình mà còn trở thành hàng hóa có giá trị thương mại, góp phần tăng thêm thu nhập cho người dân và quảng bá văn hóa địa phương.
Chị Vi Thị Đình, một người con của bản Thái Minh đã có nhiều năm gắn bó với nghề dệt thổ cẩm, chia sẻ: “Từ nhỏ tôi đã thấy mẹ và bà dệt vải, nên cũng tự học theo. Nhờ nghề dệt thổ cẩm mà gia đình tôi có thêm thu nhập, công việc này cũng giúp tôi có thêm thời gian chăm sóc gia đình. Nghề dệt thổ cẩm đòi hỏi sự kiên trì, khéo léo và sáng tạo, nhưng khi nhìn thấy những sản phẩm mình làm ra được mọi người yêu thích, tôi cảm thấy rất vui và tự hào.”
Đến với bản Thái Minh, du khách sẽ có cơ hội được tìm hiểu về quy trình dệt thổ cẩm truyền thống, từ khâu chọn nguyên liệu, nhuộm màu tự nhiên đến các công đoạn dệt vải tỉ mỉ, công phu. Du khách cũng có thể tự tay thử sức với khung cửi dưới sự hướng dẫn của những nghệ nhân lành nghề, và lựa chọn cho mình những món quà lưu niệm độc đáo, mang đậm dấu ấn văn hóa Thái.
Thưởng thức ẩm thực độc đáo của bản Thái Minh
Không chỉ có nghề dệt thổ cẩm, ẩm thực bản Thái Minh cũng là một yếu tố hấp dẫn du khách. Những món ăn truyền thống của người Thái nơi đây mang đậm hương vị núi rừng, được chế biến từ những nguyên liệu tự nhiên, tươi ngon, mang đến những trải nghiệm ẩm thực khó quên.
Một trong những món ăn đặc trưng nhất của bản Thái Minh mà du khách không thể bỏ qua chính là món cơm lam. Cơm lam được làm từ gạo nếp nương rẫy, một loại gạo đặc sản của vùng núi Nghệ An, kết hợp với ống nứa tươi và lá chuối rừng. Gạo nếp được vo sạch, ngâm nước, sau đó cho vào ống nứa cùng với một chút nước, nút kín bằng lá chuối rồi đem nướng trên bếp lửa.
Nguyên liệu tươi ngon chuẩn bị cho món cơm lam đặc sản của bản Thái Minh, Nghệ An
Chị Vi Thị Thúy, một người dân bản địa có kinh nghiệm lâu năm trong chế biến món cơm lam, chia sẻ bí quyết: “Để cơm lam ngon, điều quan trọng nhất là phải chọn được gạo nếp nương rẫy ngon, dẻo. Ống nứa cũng phải chọn loại nứa tươi, không quá già cũng không quá non. Khi nướng cơm lam, phải thường xuyên trở ống nứa để cơm chín đều và không bị cháy. Cơm lam nướng bằng ống nứa có hương thơm đặc trưng, vị ngọt tự nhiên của gạo nếp hòa quyện với hương thơm của nứa, ăn rất ngon và dẻo.”
Chị em bản Thái Minh chuẩn bị nguyên liệu làm cơm lam, món ăn truyền thống đãi khách du lịch
Gạo nếp được khéo léo cho vào ống nứa, chuẩn bị cho công đoạn nướng cơm lam
Cơm lam thường được thưởng thức cùng với các món nướng như thịt gà nướng, cá nướng, hoặc thịt lợn nướng. Ngoài ra, mâm cơm của người Thái ở bản Thái Minh còn có nhiều món ăn hấp dẫn khác như canh bồi, măng đắng, và đặc biệt là món chẻo chấm xôi với hương vị đặc trưng của núi rừng.
Món thịt nướng thơm lừng, một phần không thể thiếu trong bữa cơm đãi khách ở bản Thái Minh
Mâm cơm đậm đà hương vị núi rừng của người dân tộc Thái tại bản Phẩy Thái Minh, Nghệ An
Đến với bản Thái Minh, du khách không chỉ được thưởng thức những món ăn ngon mà còn được trải nghiệm không gian ẩm thực ấm cúng, gần gũi trong những nếp nhà sàn truyền thống, cùng trò chuyện và giao lưu với người dân bản địa hiền hòa, mến khách.
Trải nghiệm văn hóa và lễ hội đặc sắc
Ngoài nghề dệt thổ cẩm và ẩm thực, bản Thái Minh còn có nhiều nét văn hóa đặc sắc khác chờ du khách khám phá. Du khách có thể hòa mình vào không gian thiên nhiên tươi đẹp, tham quan những cánh đồng lúa xanh mướt, những con suối róc rách, hoặc khám phá những dãy núi hùng vĩ bao quanh bản làng.
Người dân bản Thái Minh cũng rất chú trọng việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống. Du khách đến đây có thể được tham gia vào các lễ hội truyền thống của người Thái, như lễ hội Bươn Xao, được tổ chức vào ngày 19, 20 tháng 8 âm lịch hàng năm. Lễ hội Bươn Xao là dịp để người dân tưởng nhớ và tri ân công lao của nghĩa quân Lam Sơn và các bậc tiền nhân đã có công bảo vệ quê hương, đất nước.
Toàn cảnh bản Thái Minh, Nghệ An, một điểm đến du lịch cộng đồng hấp dẫn
Trong lễ hội, du khách sẽ được chứng kiến những nghi lễ truyền thống trang trọng, được thưởng thức những tiết mục văn nghệ đặc sắc mang đậm bản sắc văn hóa Thái, và tham gia vào các hoạt động vui chơi, giải trí cộng đồng.
Bà con dân tộc Thái dâng lễ vật cúng trong lễ hội Bươn Xao truyền thống
Ông Trương Công Thạch, Chủ tịch UBND xã Tiên Kỳ, cho biết: “Xã Tiên Kỳ luôn xác định du lịch cộng đồng là một hướng đi quan trọng trong phát triển kinh tế địa phương. Chúng tôi đã và đang triển khai nhiều hoạt động để hỗ trợ người dân phát triển du lịch cộng đồng, như tổ chức các lớp tập huấn về du lịch, ẩm thực, văn hóa ứng xử, đồng thời đẩy mạnh công tác quảng bá, xúc tiến du lịch để thu hút du khách đến với bản Thái Minh và các điểm du lịch cộng đồng khác trên địa bàn xã.”
Khung cảnh lễ hội truyền thống được phục dựng tại bản Phẩy Thái Minh, Nghệ An, thu hút du khách
Với những tiềm năng và lợi thế sẵn có, bản Thái Minh đang từng bước khẳng định vị thế là một điểm đến du lịch cộng đồng hấp dẫn trên bản đồ du lịch Nghệ An. Nếu bạn muốn tìm kiếm một trải nghiệm du lịch gần gũi với thiên nhiên, văn hóa và con người, thì bản Thái Minh chắc chắn là một lựa chọn tuyệt vời. Hãy đến và cảm nhận vẻ đẹp bình dị, mến khách của bản làng này, để có những kỷ niệm đáng nhớ trong hành trình khám phá Nghệ An.