Nhắc đến Vatican, người ta nghĩ ngay đến một quốc gia độc lập nhỏ bé ẩn mình giữa lòng Rome, Ý. Nơi đây không chỉ là trung tâm quyền lực của Giáo hội Công giáo mà còn là một kho tàng nghệ thuật và kiến trúc vô giá, thu hút hàng triệu du khách mỗi năm. Giữa vô vàn công trình kỳ vĩ ấy, Nhà nguyện Sistine nổi bật như một viên ngọc quý, nơi hội tụ tinh hoa nghệ thuật Phục Hưng, đặc biệt là những tuyệt tác bích họa của Michelangelo, người nghệ sĩ thiên tài đã tạc dấu ấn sâu đậm vào lịch sử nhân loại. Hãy cùng Du lịch khắp thế gian khám phá vẻ đẹp choáng ngợp và ý nghĩa sâu sắc ẩn chứa trong từng tác phẩm tại Nhà nguyện Sistine.
Nhà nguyện Sistine: Lịch sử và kiến trúc
Nhà nguyện Sistine (tiếng Ý: Cappella Sistina) tọa lạc trong Điện Tông Tòa, thuộc Vatican. Ban đầu được gọi là Cappella Magna (“Nhà nguyện Lớn”), công trình này được xây dựng dưới thời Giáo hoàng Sixtus IV từ năm 1473 đến 1481, và mang tên ông để tưởng nhớ. Trong suốt chiều dài lịch sử, Nhà nguyện Sistine đã chứng kiến nhiều sự kiện trọng đại của Giáo hội Công giáo, và ngày nay vẫn là nơi diễn ra Mật nghị Hồng y, sự kiện bầu chọn Giáo hoàng mới, mang đậm giá trị tôn giáo thiêng liêng.
Về mặt kiến trúc, Nhà nguyện Sistine có kích thước khá khiêm tốn so với sự vĩ đại của các tác phẩm nghệ thuật bên trong. Với diện tích khoảng 520 m² và chiều cao vòm trần 21 mét, hình dáng chữ nhật của nhà nguyện được Giáo hoàng Sixtus IV mô phỏng theo tỷ lệ của Đền thờ Solomon huyền thoại ở Jerusalem, thể hiện sự tôn kính đối với lịch sử và truyền thống tôn giáo. Từ bên ngoài, nhà nguyện mang dáng vẻ của một pháo đài kiên cố, nhưng bên trong lại là một không gian tráng lệ, được trang hoàng lộng lẫy để tôn vinh sự uy nghiêm và quyền lực của Giáo hoàng.
Điểm đặc biệt làm nên danh tiếng Nhà nguyện Sistine
Điều khiến Nhà nguyện Sistine trở nên nổi tiếng toàn cầu và thu hút hàng triệu du khách không phải là kiến trúc bề ngoài, mà chính là bộ sưu tập bích họa Phục Hưng tuyệt mỹ bao phủ toàn bộ tường và trần nhà. Nơi đây từng là thánh địa sáng tạo của những bậc thầy hội họa như Botticelli, Perugino, Luca Signorelli và đặc biệt là Michelangelo, người đã biến không gian này thành một bảo tàng nghệ thuật sống động, khắc họa những câu chuyện Kinh Thánh đầy cảm xúc và triết lý sâu sắc.
Bên trong nhà Nguyện Sistine
Trong số vô vàn tác phẩm nghệ thuật tại đây, bích họa trên trần nhà nguyện Sistine là kiệt tác nổi bật nhất, hoàn toàn do một tay Michelangelo thực hiện. Ông đã dành trọn bốn năm (từ 1508 đến 1512) để vẽ trên diện tích rộng lớn này, tạo nên một trong những thành tựu nghệ thuật vĩ đại nhất của nền văn minh nhân loại. Tâm điểm của bức bích họa trần là Chín cảnh trong Kinh Thánh Cựu Ước, trải dài trên khu vực trung tâm vòm trần, cùng với các tác phẩm nổi tiếng khác như “Cuộc sống của Noah” và “Sự phân chia ánh sáng và bóng tối”, tất cả đều thể hiện tài năng và tầm nhìn nghệ thuật vượt thời đại của Michelangelo.
Michelangelo: Thiên tài Phục Hưng và dấu ấn tại Sistine
Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni (1475 – 1564), thường được biết đến với tên gọi Michelangelo, là một họa sĩ, nhà điêu khắc, kiến trúc sư, nhà thơ và kỹ sư người Ý thời Phục Hưng. Ông được xem là một trong những nghệ sĩ vĩ đại nhất mọi thời đại, một “người khổng lồ” của nghệ thuật Phục Hưng, sánh ngang với Leonardo da Vinci. Tài năng của Michelangelo không chỉ giới hạn trong một lĩnh vực nghệ thuật duy nhất, mà tỏa sáng rực rỡ trên nhiều phương diện, từ hội họa, điêu khắc đến kiến trúc và thơ ca.
Giữa năm 1508 và 1512, dưới sự ủy thác của Giáo hoàng Julius II, Michelangelo bắt đầu thực hiện dự án bích họa trần Nhà nguyện Sistine, một công trình mang tính bước ngoặt, thay đổi dòng chảy nghệ thuật phương Tây. Sau biến cố Thành Roma bị bao vây năm 1527, Michelangelo trở lại Vatican và từ năm 1535 đến 1541, ông tiếp tục vẽ bức bích họa “Sự phán xét cuối cùng” trên tường bàn thờ theo yêu cầu của Giáo hoàng Clement VII và Paul III. Sự nổi tiếng của những bức tranh Michelangelo đã biến Nhà nguyện Sistine thành một điểm đến không thể bỏ qua đối với du khách và giới mộ điệu nghệ thuật trên khắp thế giới trong suốt 500 năm qua.
Chiêm ngưỡng kiệt tác bích họa trần Nhà nguyện Sistine
Chủ đề chính của các bức bích họa trên vòm trần Nhà nguyện Sistine là câu chuyện “Sáng thế” trong Kinh Cựu Ước. Toàn bộ tác phẩm bao gồm 9 bức tranh liên kết chặt chẽ với nhau, tạo thành một bố cục hoành tráng với hơn 300 nhân vật và 9 tình tiết trung tâm lấy từ Sách Sáng thế. Bố cục này được chia thành ba nhóm chủ đề chính:
-
Sự sáng tạo Thế giới: Nhóm tranh đầu tiên tập trung vào sự hình thành của vũ trụ, từ “Sự phân chia ánh sáng và bóng tối”, “Sự sáng tạo Mặt Trời, Mặt Trăng và các hành tinh”, đến “Sự phân chia đất và nước”. Michelangelo khắc họa hình ảnh Thiên Chúa đầy quyền năng, tạo ra thế giới từ hư vô, mang đến ánh sáng và sự sống cho vũ trụ.
-
Sự sáng tạo Adam và Eva và sự sa ngã: Nhóm tranh thứ hai kể về câu chuyện Adam và Eva, từ “Sự sáng tạo Adam”, “Sự sáng tạo Eva” đến “Cám dỗ và trục xuất khỏi Vườn Địa Đàng”. Michelangelo tập trung vào vẻ đẹp hoàn hảo của con người nguyên thủy, đồng thời thể hiện bi kịch sa ngã và mất đi ân sủng của Chúa do sự cám dỗ và bất tuân lệnh.
-
Câu chuyện về Noah: Nhóm tranh cuối cùng xoay quanh câu chuyện Noah và Đại hồng thủy, bao gồm “Hy sinh của Noah”, “Đại hồng thủy” và “Sự say rượu của Noah”. Michelangelo thể hiện sự trừng phạt của Thiên Chúa đối với tội lỗi của con người, đồng thời ca ngợi lòng trung thành và sự cứu rỗi của gia đình Noah.
Bích họa trên trần nhà Nguyện của Michelangelo
Mỗi nét vẽ của Michelangelo đều thể hiện sự tôn kính sâu sắc đối với Thiên Chúa và niềm khao khát hướng đến những giá trị tinh thần cao quý. Các nhân vật trong tranh, dù phần lớn khỏa thân, nhưng không hề gợi lên bất kỳ ý nghĩ tục tĩu nào. Michelangelo đã khắc họa họ như những con người mạnh mẽ, đầy suy tư, đang đắm mình trong thế giới nội tâm, đọc sách, tranh luận hoặc lắng nghe tiếng gọi từ sâu thẳm tâm hồn.
Sự thật bất ngờ: Michelangelo vẽ một mình kiệt tác vĩ đại
Khi tận mắt chiêm ngưỡng sự đồ sộ và tinh xảo của bức bích họa trên vòm trần Nhà nguyện Sistine, nhiều người không khỏi ngỡ ngàng và lầm tưởng rằng đây là tác phẩm của một tập thể nghệ sĩ tài hoa. Tuy nhiên, sự thật đáng kinh ngạc là kiệt tác này được thực hiện hoàn toàn bởi một mình Michelangelo, một thiên tài đa tài của nước Ý thời Phục Hưng.
Trong suốt bốn năm ròng rã, Michelangelo đã miệt mài vẽ trên trần nhà nguyện, bất chấp những khó khăn về thể chất và tinh thần. Mặc dù không được đào tạo bài bản về kỹ thuật vẽ bích họa, nhưng bằng tài năng thiên bẩm và sự nỗ lực phi thường, ông đã hoàn thành một trong những bức tranh bích họa lớn nhất và ấn tượng nhất trong lịch sử nghệ thuật. Đây thực sự là một nhiệm vụ khổng lồ, đòi hỏi sức sáng tạo vô tận và ý chí sắt đá.
Dù đã trải qua hơn 500 năm, bích họa trần Nhà nguyện Sistine vẫn giữ nguyên sức hút mãnh liệt đối với công chúng. Mỗi năm, nhà nguyện đón hàng triệu lượt khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới, đến để chiêm ngưỡng tận mắt tuyệt tác nghệ thuật vượt thời gian này, và tìm kiếm sự kết nối tâm linh với Thần thánh trong không gian trang nghiêm và linh thiêng.
Ngoài kiệt tác bích họa trần nhà, Nhà nguyện Sistine còn lưu giữ một шедевр khác của Michelangelo, đó là bức “Sự phán xét cuối cùng” trên tường bàn thờ. Tác phẩm này được Michelangelo thực hiện sau khi trở về Rome sau 25 năm phục vụ nhà Medici, và đã gây ra nhiều tranh cãi cũng như chứa đựng những hình ảnh ẩn dụ sâu xa. Để khám phá câu chuyện ly kỳ đằng sau bức họa “Sự phán xét cuối cùng”, mời bạn đọc bài viết Câu chuyện ly kì đằng sau bức họa “Sự phán xét cuối cùng“ trên Du lịch khắp thế gian.
Xem thêm: