Bạn đã bao giờ đặt chân đến một bãi biển tuyệt đẹp, nhưng lại phải chứng kiến cảnh tượng rác thải nhựa tràn lan, phá vỡ bức tranh thiên nhiên vốn có? Hay cảm thấy xót xa khi những con sóng hiền hòa lại mang theo vô vàn chai nhựa, túi nilon dạt vào bờ? Đó là thực trạng đáng báo động của ngành du lịch hiện nay, khi lượng rác thải, đặc biệt là rác thải nhựa, đang ngày càng gia tăng, đe dọa môi trường và sự phát triển bền vững của chính ngành du lịch. Nhưng đừng lo lắng, bởi mỗi chúng ta đều có thể góp phần thay đổi tình hình này bằng cách lựa chọn trải nghiệm du lịch không rác thải, một xu hướng đang ngày càng được ưa chuộng và lan tỏa mạnh mẽ.
Thực trạng đáng báo động về rác thải nhựa trong ngành du lịch
Ngành du lịch được xem là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, mang lại nguồn thu nhập lớn và tạo công ăn việc làm cho hàng triệu người. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích kinh tế, du lịch cũng gây ra những tác động không nhỏ đến môi trường, đặc biệt là vấn đề rác thải nhựa.
Theo thống kê, mỗi năm có hàng triệu tấn rác thải nhựa thải ra môi trường biển, và một phần không nhỏ trong số đó có nguồn gốc từ hoạt động du lịch. Từ các khu nghỉ dưỡng sang trọng đến những quán ăn ven đường, từ khách du lịch cá nhân đến các đoàn du lịch lớn, rác thải nhựa xuất hiện ở khắp mọi nơi: chai nước, ống hút, túi nilon, hộp đựng thức ăn dùng một lần, đồ dùng cá nhân bằng nhựa…
Bãi biển ngập rác thải nhựa ở Việt Nam, thể hiện tác động tiêu cực của rác thải nhựa đến môi trường du lịch biển.
Những bãi biển ngập rác thải nhựa không chỉ làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên, gây ô nhiễm môi trường biển, ảnh hưởng đến hệ sinh thái và các loài sinh vật biển, mà còn tác động trực tiếp đến trải nghiệm du lịch của du khách. Không ai muốn đến một bãi biển đầy rác để nghỉ dưỡng, thư giãn. Điều này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế cho ngành du lịch, mà còn ảnh hưởng đến hình ảnh và thương hiệu du lịch quốc gia.
Chính vì vậy, việc giảm thiểu rác thải nhựa trong ngành du lịch không chỉ là trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp du lịch, mà còn là trách nhiệm của mỗi du khách. Chúng ta cần chung tay hành động để bảo vệ môi trường, hướng tới một nền du lịch xanh và bền vững hơn.
Hiệp hội Du lịch Việt Nam tiên phong hành động vì du lịch không rác thải
Trước thực trạng đáng báo động về rác thải nhựa và nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường cho sự phát triển bền vững của ngành du lịch, Hiệp hội Du lịch Việt Nam (VITA) đã chủ động khởi xướng và triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch.
Ngay từ năm 2018, VITA đã phát động phong trào “Du lịch Việt Nam – Chung tay giảm thiểu rác thải nhựa”, kêu gọi sự hưởng ứng và tham gia của các doanh nghiệp du lịch trên toàn quốc. Phong trào đã nhận được sự hưởng ứng tích cực từ cộng đồng doanh nghiệp, với nhiều mô hình và sáng kiến giảm thiểu rác thải nhựa được triển khai hiệu quả tại các địa phương và cơ sở du lịch.
Tiếp nối những nỗ lực đó, VITA tiếp tục phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) triển khai dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch Việt Nam” giai đoạn 2023-2024. Dự án tập trung vào việc xây dựng và ban hành Kế hoạch hành động về giảm thiểu rác thải nhựa trong ngành du lịch, tạo cơ sở pháp lý và định hướng cho các hoạt động giảm thiểu rác thải nhựa một cách bài bản và hiệu quả.
Kế hoạch hành động này bao gồm nhiều nhiệm vụ trọng tâm, như: tuyên truyền nâng cao nhận thức về tác hại của rác thải nhựa và tầm quan trọng của du lịch không rác thải; xây dựng và giám sát chính sách về quản lý rác thải nhựa trong du lịch; phát triển sản phẩm du lịch xanh, thân thiện với môi trường; xúc tiến du lịch gắn với giảm thiểu rác thải nhựa; đào tạo và bồi dưỡng kiến thức về du lịch không rác thải; huy động nguồn lực quốc tế cho các hoạt động giảm thiểu rác thải nhựa.
Kế hoạch hành động cụ thể và mục tiêu đến 2025 & 2030
Với Kế hoạch hành động giảm thiểu rác thải nhựa trong ngành du lịch, Hiệp hội Du lịch Việt Nam đặt ra những mục tiêu cụ thể và đầy tham vọng, hướng tới một tương lai du lịch không rác thải nhựa.
Mục tiêu đến năm 2025, VITA phấn đấu 100% các đơn vị thành viên được nâng cao nhận thức về tác hại của rác thải nhựa và tầm quan trọng của việc giảm thiểu rác thải nhựa. Đồng thời, 50% các thành viên là khu du lịch và khách sạn sẽ ngừng sử dụng túi nilon khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần.
Đến năm 2030, mục tiêu cao hơn được đặt ra là 100% các thành viên của VITA sẽ không sử dụng túi nilon khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần. Đây là một bước tiến lớn, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của ngành du lịch Việt Nam trong việc giải quyết vấn đề rác thải nhựa và hướng tới phát triển bền vững.
Để đạt được những mục tiêu này, VITA đã và đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, từ tuyên truyền vận động, xây dựng chính sách, đến hỗ trợ doanh nghiệp và cộng đồng thực hiện các biện pháp giảm thiểu rác thải nhựa.
Du khách tham gia hoạt động thu gom rác trên vịnh Hạ Long, thể hiện sự chung tay của cộng đồng và du khách trong việc bảo vệ môi trường du lịch.
Bên cạnh đó, VITA cũng đề xuất áp dụng bộ tiêu chí công nhận doanh nghiệp du lịch không rác thải nhựa, nhằm khuyến khích và tạo động lực cho các doanh nghiệp tích cực tham gia vào quá trình giảm thiểu rác thải nhựa. Bộ tiêu chí này sẽ là cơ sở để đánh giá và công nhận những doanh nghiệp du lịch tiên phong, đi đầu trong việc thực hiện các giải pháp giảm thiểu rác thải nhựa, từ đó lan tỏa những mô hình tốt và kinh nghiệm hay trong toàn ngành.
Doanh nghiệp và cộng đồng chung tay cho trải nghiệm du lịch không rác thải
Để hiện thực hóa mục tiêu du lịch không rác thải nhựa, sự chung tay và phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp, cộng đồng và du khách là vô cùng quan trọng.
Doanh nghiệp du lịch đóng vai trò then chốt trong việc giảm thiểu rác thải nhựa tại nguồn. Các khách sạn, khu nghỉ dưỡng, nhà hàng, công ty lữ hành có thể áp dụng nhiều giải pháp thiết thực như:
- Thay thế đồ dùng nhựa dùng một lần bằng các sản phẩm thân thiện với môi trường: Sử dụng ống hút tre, ống hút giấy, bình nước thủy tinh, đồ dùng cá nhân bằng vật liệu tự nhiên, hộp đựng thức ăn tái sử dụng…
- Giảm thiểu tối đa việc sử dụng bao bì nhựa: Hạn chế sử dụng túi nilon, khuyến khích khách hàng mang theo túi cá nhân khi mua sắm, sử dụng bao bì giấy hoặc vật liệu tái chế…
- Phân loại rác thải tại nguồn và tái chế rác thải nhựa: Đặt các thùng phân loại rác thải tại các khu vực công cộng, khu vực phòng khách sạn, nhà hàng, tổ chức thu gom và tái chế rác thải nhựa…
- Tuyên truyền nâng cao nhận thức cho nhân viên và khách hàng: Tổ chức các buổi tập huấn cho nhân viên về du lịch không rác thải, truyền thông cho khách hàng về lợi ích của việc giảm thiểu rác thải nhựa và khuyến khích họ cùng tham gia…
Cộng đồng địa phương cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì môi trường du lịch xanh, sạch, đẹp. Người dân có thể tham gia vào các hoạt động vệ sinh môi trường, thu gom rác thải, trồng cây xanh, giữ gìn cảnh quan thiên nhiên…
Và mỗi du khách, với ý thức và trách nhiệm của mình, có thể tạo ra sự khác biệt lớn bằng những hành động nhỏ trong chuyến đi:
- Mang theo bình nước cá nhân và túi đựng đồ cá nhân: Hạn chế sử dụng chai nhựa và túi nilon dùng một lần.
- Ưu tiên lựa chọn các sản phẩm du lịch xanh, thân thiện với môi trường: Chọn khách sạn xanh, nhà hàng sử dụng nguyên liệu địa phương, tham gia các tour du lịch sinh thái…
- Không xả rác bừa bãi và phân loại rác thải đúng nơi quy định: Bỏ rác vào thùng rác, phân loại rác thải nếu có thể.
- Tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường tại điểm đến: Tham gia các hoạt động tình nguyện dọn rác, trồng cây, bảo vệ các khu bảo tồn thiên nhiên…
Lời kêu gọi và tầm nhìn về tương lai du lịch xanh
“Du lịch không rác thải” không chỉ là một khẩu hiệu, mà là một hành động thiết thực, một xu hướng tất yếu của ngành du lịch hiện đại. Đó là sự kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường, giữa trải nghiệm du lịch và trách nhiệm với cộng đồng và hành tinh.
Giữ gìn môi trường điểm đến xanh, sạch, đẹp là trách nhiệm của mỗi người, hướng tới trải nghiệm du lịch không rác thải.
Hiệp hội Du lịch Việt Nam, với vai trò tiên phong và nỗ lực không ngừng, đang từng bước hiện thực hóa tầm nhìn về một nền du lịch Việt Nam xanh, sạch, đẹp và bền vững. Kế hoạch hành động giảm thiểu rác thải nhựa là một bước đi quan trọng, thể hiện quyết tâm và cam kết của ngành du lịch trong việc giải quyết vấn đề môi trường và hướng tới phát triển bền vững.
Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần có sự chung tay, đồng lòng của tất cả các bên liên quan: cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp du lịch, cộng đồng địa phương và mỗi du khách. Hãy cùng nhau hành động, từ những việc nhỏ nhất, để trải nghiệm du lịch không rác thải trở thành một phần không thể thiếu trong mỗi chuyến đi, góp phần bảo vệ môi trường và xây dựng một tương lai du lịch xanh cho Việt Nam và cho cả thế giới.
Kết luận
Trải nghiệm du lịch không rác thải không chỉ là một xu hướng mà còn là trách nhiệm chung của chúng ta để bảo vệ hành tinh xanh. Với những nỗ lực từ Hiệp hội Du lịch Việt Nam, sự chung tay của doanh nghiệp và cộng đồng, cùng ý thức của mỗi du khách, chúng ta hoàn toàn có thể hướng tới một tương lai du lịch bền vững và không rác thải nhựa. Hãy bắt đầu hành động ngay hôm nay, vì một Việt Nam xanh, sạch, đẹp và một thế giới tươi đẹp hơn cho thế hệ mai sau.