Chùa Tam Chúc, một viên ngọc quý của vùng đất Hà Nam, không chỉ là ngôi chùa lớn nhất Việt Nam mà còn là điểm đến tâm linh thu hút du khách thập phương bởi vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ và những giá trị văn hóa, lịch sử sâu sắc. Bạn đang lên kế hoạch khám phá “Vịnh Hạ Long trên cạn” này? Bài viết này của Du Lịch Khắp Thế Gian sẽ cung cấp cho bạn một cẩm nang chi tiết nhất, giúp bạn có một hành trình trọn vẹn và ý nghĩa tại chùa Tam Chúc.
Giới thiệu tổng quan về chùa Tam Chúc
Vị trí địa lý và quy mô
Chùa Tam Chúc tọa lạc tại thị trấn Ba Sao, xã Khả Phong, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. Nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 70km về phía nam và cách thành phố Phủ Lý 10km, chùa sở hữu vị trí “tọa sơn hướng thủy” vô cùng đắc địa. Quần thể chùa Tam Chúc có diện tích lên đến 5000ha, bao gồm hồ nước, núi đá tự nhiên và những thung lũng xanh mát.
Toàn cảnh Chùa Tam Chúc nhìn từ trên cao
Lịch sử hình thành
Chùa Tam Chúc có lịch sử hình thành từ thời nhà Đinh, cách đây hơn 1000 năm. Truyền thuyết kể rằng, xưa kia có 7 ngôi sao (Thất Tinh) xuất hiện trên 7 ngọn núi, tượng trưng cho 7 nàng tiên giáng trần say đắm cảnh đẹp nơi đây. Vì mải mê, các nàng quên đường về. Trời bèn cử người mang chuông xuống gọi 6 lần nhưng vô ích. 6 hòn đảo nhỏ nổi lên giữa hồ chính là 6 quả chuông trời, còn 7 ngọn núi kia là Thất Tinh. Chùa trên núi Thất Tinh từ đó mang tên chùa Ba Sao, và thị trấn Ba Sao cũng ra đời từ đó.
Ngày nay, chùa Tam Chúc không chỉ nổi tiếng về quy mô mà còn là nơi được Giáo hội Phật giáo Việt Nam chọn làm địa điểm tổ chức Đại lễ Phật đản Liên Hợp Quốc Vesak 2019. Chùa thờ những vị quốc sư có công lớn trong việc phát triển Phật giáo Việt Nam như Sư Tổ Đạt Ma, Thiền sư Khuông Việt, Thiền sư Đỗ Pháp Thuận, Thiền sư Nguyễn Minh Không và Hòa thượng Thích Thanh Tứ.
Kiến trúc độc đáo của chùa Tam Chúc
Kiến trúc chùa Tam Chúc là sự kết hợp hài hòa giữa vẻ đẹp truyền thống và sự tinh tế, hiện đại. Các công trình nổi bật trong quần thể chùa bao gồm:
Chùa Ngọc (Đàn Tế Trời)
Nằm trên đỉnh núi Thất Tinh, ở độ cao 200m so với mực nước biển, Chùa Ngọc hiện lên uy nghi, tráng lệ. Chùa được xây dựng hoàn toàn bằng đá granite đỏ, với chiều cao 15m và nặng 2000 tấn. Để đến chùa, du khách phải vượt qua 299 bậc thang. Bên trong chùa có tượng Phật A Di Đà bằng hồng ngọc nặng 4,9 tấn và tượng Quan Âm Tống Tử bằng bạch ngọc nguyên khối nặng 5kg, đều là những bảo vật vô giá.
Chùa Ngọc Tam Chúc
Điện Tam Thế
Điện Tam Thế là một trong những công trình lớn nhất và quan trọng nhất của chùa Tam Chúc. Điện có kiến trúc 3 tầng mái cong, mang đậm nét truyền thống Việt Nam, có sức chứa lên đến 5000 Phật tử. Bên trong điện thờ ba pho tượng Tam Thế bằng đồng đen, mỗi pho nặng 200 tấn, tượng trưng cho quá khứ, hiện tại và tương lai. Các bức tường của điện được trang trí bằng những phù điêu kể về các câu chuyện triết lý Phật giáo.
Điện Pháp Chủ
Nằm dưới Điện Tam Thế, Điện Pháp Chủ nổi bật với tượng Phật Thích Ca Mâu Ni bằng đồng nguyên khối nặng 150 tấn. Bốn bức phù điêu lớn bao quanh tường điện mô tả các giai đoạn quan trọng trong cuộc đời Đức Phật, từ khi đản sinh đến khi nhập Niết Bàn.
Cổng Tam Quan
Cổng Tam Quan của chùa Tam Chúc là biểu tượng cho “Tam Quan” trong Phật giáo, bao gồm hữu quan, không quan và trung quan. Cổng có 3 lối đi, với cổng chính ở giữa và hai cổng phụ hai bên. Diện tích sàn của cổng là 3558m2 và chiều cao là 28,8m.
Điện Quan Âm
Điện Quán Âm là nơi thờ Phật Quán Thế Âm Bồ Tát, với những bức phù điêu thể hiện lòng từ bi và hỉ xả của Đức Phật. Các bức phù điêu này được làm từ đá núi lửa Merapi (Indonesia) bởi các nghệ nhân Java, kèm theo chú thích bằng tiếng Việt, tiếng Anh và tiếng Phạn.
Điện Quan Âm tại chùa Tam Chúc
Vườn Cột Kinh
Từ Cổng Tam Quan đến Điện Quan Âm, du khách sẽ đi qua Vườn Cột Kinh, nơi có 32 cột kinh Phật được phục dựng theo mẫu cột kinh tại chùa Nhất Trụ (Ninh Bình). Mỗi cột kinh nặng khoảng 200 tấn, được làm từ đá xanh Thanh Hóa, khắc những lời dạy của Đức Phật.
Trung tâm Hội nghị Quốc tế (Nhà khách Thủy Đình)
Trung tâm Hội nghị Quốc tế, còn gọi là Nhà khách Thủy Đình, nằm trên mặt hồ, có kiến trúc độc đáo như một đóa sen nở rộ. Bên trong được trang trí trang trọng, với các bức tranh đèn LED giới thiệu về chùa Tam Chúc.
Đình Tam Chúc
Đình Tam Chúc thờ hoàng hậu Dương Thị Nguyệt thời nhà Đinh, được kết nối với chùa Tam Chúc bằng một cây cầu bắc qua hồ Lục Ngạn. Theo truyền thuyết, trước khi Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân, ông đã đến đây chiêu mộ binh lính.
Đình Tam Chúc cổ kính
Giá vé và phương tiện di chuyển
Hiện tại, chùa Tam Chúc không thu vé vào cửa. Tuy nhiên, du khách cần mua vé xe điện hoặc vé thuyền để tham quan:
- Xe điện: 90.000 VNĐ/vé khứ hồi/khách.
- Thuyền: 200.000 – 350.000 VNĐ/khách.
Kinh nghiệm du lịch chùa Tam Chúc
Thời điểm lý tưởng
Bạn có thể đến chùa Tam Chúc vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, vì mỗi mùa chùa lại có một vẻ đẹp riêng. Tuy nhiên:
- Tháng 1 – 3: Thời tiết mát mẻ, thích hợp để du xuân, cầu bình an.
- Tháng 4 – 7: Thời tiết nắng nóng, cần chuẩn bị kỹ đồ chống nắng.
- Tháng 10 – 12: Yên tĩnh, thích hợp cho những ai muốn tìm sự thanh tịnh.
Đặc biệt, bạn nên đến chùa vào các dịp lễ Phật giáo quan trọng như Lễ Phật Đản (15/4 âm lịch), Lễ Vu Lan (15/7 âm lịch), Lễ Trung Thu (15/8 âm lịch) và Lễ Phật Thành Đạo (8/12 âm lịch).
Phương tiện di chuyển đến chùa Tam Chúc
- Xe máy, ô tô: Đi theo đường Giải Phóng -> Thường Tín – Phú Xuyên -> QL1A -> Phủ Lý -> QL21 -> Chùa Tam Chúc.
- Xe khách: Bắt xe tại bến Giáp Bát, Nước Ngầm hoặc Yên Nghĩa đi Phủ Lý (giá vé khoảng 50.000 VNĐ/người). Sau đó, đi taxi hoặc xe ôm đến chùa Tam Chúc.
- Máy bay: Nếu ở xa, bạn có thể bay đến Hà Nội, sau đó di chuyển bằng xe khách, taxi hoặc xe máy đến chùa Tam Chúc.
Sắm lễ đi chùa
Khi đi lễ chùa Tam Chúc, bạn nên sắm lễ chay như hương, hoa tươi, quả, oản, xôi chè. Tránh sắm lễ mặn như thịt lợn, gà, giò chả. Mua đồ lễ trước ở nhà để tránh bị “chặt chém” vào dịp lễ hội.
Ăn gì ở chùa Tam Chúc?
Đến Hà Nam, bạn đừng quên thưởng thức những món đặc sản nổi tiếng sau:
- Bánh cuốn chả nướng Phủ Lý: Món ăn đặc trưng của Hà Nam.
- Cá kho niêu đất Vũ Đại: Món cá kho đậm đà hương vị truyền thống.
- Chuối ngự Đại Hoàng: Loại chuối quý tiến vua.
- Các món chay: Thưởng thức các món chay thanh tịnh trong không gian chùa.
- Cá đối Tam Chúc: Đặc sản cá ngon của hồ Tam Chúc.
- Mắm cáy Bình Lục: Mắm cáy đậm đà hương vị quê hương.
Món cá kho niêu đất đặc sản Hà Nam
Những lưu ý quan trọng
- Nên mặc trang phục kín đáo, lịch sự khi vào chùa.
- Đi giày dép thoải mái vì phải đi bộ nhiều.
- Chuẩn bị mũ, nón, áo chống nắng nếu đi vào mùa hè.
- Giữ gìn vệ sinh chung, không vứt rác bừa bãi.
- Cẩn thận tư trang cá nhân, tránh bị móc túi.
- Nên tìm hiểu trước về lịch sử và kiến trúc của chùa để chuyến tham quan thêm ý nghĩa.
- Nếu có thời gian, bạn có thể kết hợp tham quan các địa điểm du lịch nổi tiếng khác ở Hà Nam như chùa Hương, chùa Bà Đanh, cố đô Hoa Lư, Tam Cốc – Bích Động.
Kết luận
Hy vọng với những thông tin chi tiết trên, bạn sẽ có một chuyến tham quan chùa Tam Chúc thật trọn vẹn và ý nghĩa. Chùa Tam Chúc không chỉ là một điểm đến tâm linh mà còn là một kiệt tác kiến trúc, một không gian văn hóa độc đáo, nơi bạn có thể tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn và khám phá những giá trị lịch sử, văn hóa sâu sắc của dân tộc. Bạn đã sẵn sàng cho hành trình khám phá “Vịnh Hạ Long trên cạn” này chưa? Hãy chia sẻ những trải nghiệm của bạn sau chuyến đi nhé!