Bến Nhà Rồng, một địa danh mang đậm dấu ấn lịch sử, không chỉ là trung tâm giao thương sầm uất mà còn là nơi chứng kiến bước ngoặt quan trọng trong hành trình tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nơi đây, Người đã ra đi, mang theo khát vọng độc lập tự do cho dân tộc Việt Nam, mở ra một chương mới trong lịch sử cách mạng.
Bến Nhà Rồng và dấu ấn ở thành phố mang tên Bác
Bến Nhà Rồng đầu thế kỷ XX, hình ảnh được lưu trữ bởi Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp (EFEO), minh chứng cho lịch sử lâu đời và tầm quan trọng của địa danh này.
Bến Nhà Rồng: Từ thương cảng đến biểu tượng lịch sử
Nguồn gốc tên gọi Bến Nhà Rồng vẫn là đề tài được bàn luận, song cách giải thích phổ biến nhất gắn liền với Bến Nghé, một bến thuyền trên sông Tân Bình (tên cũ của sông Sài Gòn). Theo “Gia Định thành thông chí” của Trịnh Hoài Đức, sông Tân Bình xưa rộng lớn, nước sâu, nơi cá sấu từng đàn rống lên như nghé gọi bầy, nên có tên gọi Bến Nghé.
Nhà Rồng, kiến trúc do Pháp xây dựng năm 1863 làm trụ sở hãng tàu Messageries Imperials, mang phong cách phương Tây nhưng lại được trang trí bằng hai con rồng lớn trên nóc, tạo nên sự giao thoa văn hóa độc đáo. Hình ảnh “Lưỡng long chầu nguyệt” quen thuộc trong kiến trúc đình chùa Việt Nam đã tạo nên tên gọi Nhà Rồng, ghi dấu ấn Việt trên công trình Pháp.
Theo “Địa lý Gia Định – Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh”, Bến Nghé xưa là một thương cảng sầm uất, nơi thuyền bè tấp nập, giao thương nhộn nhịp. Nhờ vị trí địa lý thuận lợi, không bị lũ lụt, khí hậu dễ chịu, Bến Nghé trở thành nơi dân cư tập trung sinh sống và là điểm tập kết chiến lược của thủy quân, giữ gìn an ninh cho miền Nam.
“Gia Định thành thông chí” miêu tả Bến Nghé là nơi “tàu buôn của nước ta và các nước, tàu biển ghe sông và tàu thuyền lớn nhỏ đậu liên tiếp, cột buồm nối nhau, là một nơi đại đô hội”, khẳng định vai trò quan trọng của Bến Nghé trong giao thương khu vực Đông Nam Á.
Trong giai đoạn Pháp xâm lược, Bến Nghé trở thành chứng nhân lịch sử. Nguyễn Đình Chiểu đã viết trong “Văn tế Trương Định” về Bến Nghé với nỗi đau mất nước: “Trời Bến Nghé mây mưa sùi sụt, thương đấng anh hùng gặp bước gian truân; Đất Gò Công cây cỏ ủ ê, cảm hiềm thần tử hết lòng trung ái”.
Bến Nhà Rồng ngày nay là nơi thu hút khách du lịch. Ảnh: vietnam.vnanet.vn
Bến Nhà Rồng ngày nay, một điểm đến du lịch nổi tiếng, vẫn giữ trong mình những câu chuyện lịch sử hào hùng và là nơi để du khách khám phá, tìm hiểu về quá khứ.
Bến Nhà Rồng và dấu ấn Hồ Chí Minh
Ngày 5 tháng 6 năm 1911, Bến Nhà Rồng đã ghi dấu một sự kiện lịch sử trọng đại. Tại nơi đây, người thanh niên Nguyễn Tất Thành, với tên gọi Văn Ba, đã lên con tàu Đô đốc Amiral Latouche Tréville, bắt đầu hành trình tìm đường cứu nước.
Với hoài bão lớn lao và nhãn quan chính trị sắc bén, Nguyễn Tất Thành đã quyết định sang phương Tây để tìm hiểu và học hỏi. Người từng nói: “Tôi muốn đi ra nước ngoài xem nước Pháp và các nước khác. Sau khi xem xét họ làm như thế nào, tôi sẽ trở về giúp đồng bào chúng ta”.
Ngày 6 tháng 7 năm 1911, tàu cập cảng Mác-Xây, Pháp. Tại đây, Nguyễn Tất Thành nhận ra rằng ngay cả ở các nước phương Tây, vẫn còn tồn tại những người nghèo khổ như ở Việt Nam. Từ đó, Người quyết tâm lao động để có điều kiện đi tìm chân lý.
Trong hành trình bôn ba qua nhiều quốc gia ở châu Á, châu Âu, châu Mỹ và châu Phi, Nguyễn Tất Thành đã hiểu rõ bản chất của chủ nghĩa đế quốc và nỗi thống khổ của các dân tộc thuộc địa. Người đã đến với chủ nghĩa Mác – Lênin và quyết tâm đi theo con đường Cách mạng Tháng Mười, con đường giải phóng dân tộc.
Sau 30 năm bôn ba, học tập và nghiên cứu, Nguyễn Ái Quốc đã trở về Tổ quốc, mang theo con đường cách mạng, con đường giải phóng dân tộc Việt Nam. Con đường này đã trở thành nền tảng cho mọi thắng lợi của Cách mạng Việt Nam.
Bến Nhà Rồng: Từ quá khứ đến tương lai
Bến Nhà Rồng không chỉ là chứng nhân của những sự kiện lịch sử quan trọng mà còn là biểu tượng của tinh thần đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước. Ngày 30 tháng 4 năm 1975, lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên Bến Nhà Rồng, đánh dấu chiến thắng của dân tộc Việt Nam.
Ngay sau khi đất nước thống nhất, Nhà Rồng được bảo tồn và trở thành Di tích lưu niệm về Chủ tịch Hồ Chí Minh theo Quyết định số 1315/QĐ-UB, ngày 9 tháng 7 năm 1979 của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh. Với kiến trúc độc đáo, kết hợp giữa nghệ thuật châu Âu và kiến trúc Đông Nam Á, Bến Nhà Rồng trở thành một di sản văn hóa đặc biệt của thành phố.
Hiện nay, Bến Nhà Rồng là Bảo tàng Hồ Chí Minh – chi nhánh TP Hồ Chí Minh, tọa lạc tại số 1 Nguyễn Tất Thành, Quận 4. Đây là nơi lưu giữ và trưng bày những hiện vật, hình ảnh về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đặc biệt là hành trình tìm đường cứu nước của Người.
Bến Nhà Rồng có ý nghĩa lịch sử đặc biệt đối với người Việt Nam. Nơi đây không chỉ là nơi Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước mà còn là nơi để du khách tìm hiểu về lịch sử và văn hóa dân tộc.
Bến Nhà Rồng là một địa điểm không thể bỏ qua đối với những ai muốn tìm hiểu về lịch sử Việt Nam và tưởng nhớ Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nơi đây là biểu tượng của tinh thần yêu nước, ý chí đấu tranh và khát vọng hòa bình của dân tộc Việt Nam.
Bến Nhà Rồng là một phần không thể thiếu trong bức tranh lịch sử và văn hóa của Việt Nam, một chứng tích sống động về quá khứ hào hùng và là nguồn cảm hứng cho tương lai tươi sáng.