Việt Nam, một quốc gia giàu truyền thống lịch sử và văn hóa, đã trải qua nhiều cuộc chiến tranh để bảo vệ độc lập và tự do. Trong đó, cuộc kháng chiến chống Pháp (1945-1954) là một giai đoạn lịch sử hào hùng, để lại dấu ấn sâu sắc trên khắp cả nước. Những di tích còn lại của thời kỳ này không chỉ là những công trình kiến trúc, mà còn là những chứng nhân lịch sử, nơi ghi dấu những sự kiện quan trọng và tinh thần chiến đấu bất khuất của dân tộc Việt Nam.
Bài viết này sẽ đưa bạn đến với những di tích tiêu biểu, khám phá những câu chuyện lịch sử ẩn sau những bức tường, những con đường, những ngọn núi, để hiểu rõ hơn về cuộc kháng chiến chống Pháp và giá trị văn hóa, lịch sử mà chúng ta cần gìn giữ.
Tân Trào – “Thủ đô kháng chiến” và những dấu ấn lịch sử
Tuyên Quang, mảnh đất giàu truyền thống cách mạng, tự hào sở hữu 546 di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh, trong đó có 435 di tích lịch sử cách mạng, kháng chiến. Nơi đây được ví như một “Bảo tàng cách mạng” của cả nước. Trong số đó, Tân Trào, xã nằm ở Đông Bắc huyện Sơn Dương, nổi bật lên như một biểu tượng của tinh thần kháng chiến.
Đến Tân Trào, bạn sẽ được chiêm ngưỡng hơn 17 di tích lịch sử, ghi dấu những sự kiện trọng đại của những ngày đầu thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Các di tích chính ở Tân Trào bao gồm Lán Nà Lừa, cây đa Tân Trào, đình Tân Trào và đình Hồng Thái. Khu di tích văn hóa – lịch sử và sinh thái Quốc gia Tân Trào là điểm đến không thể bỏ qua cho những ai muốn tìm hiểu về lịch sử cách mạng Việt Nam.
Lán Nà Lừa: Nơi Bác Hồ đưa ra những quyết định lịch sử
Lán Nà Lừa là một di tích lịch sử đặc biệt quan trọng, nơi Bác Hồ đã sống và làm việc từ cuối tháng 5 đến cuối tháng 8 năm 1945 để chuẩn bị cho cuộc Tổng khởi nghĩa. Lán được dựng bằng tre theo kiểu nhà sàn đơn sơ, giản dị.
Lán Nà Nừa
Ngày 4 tháng 6 năm 1945, tại Lán Nà Lừa, Bác Hồ đã triệu tập Hội nghị cán bộ để chuẩn bị thành lập “Khu giải phóng, Quân giải phóng”, tiến tới Quốc dân Đại hội, Tổng khởi nghĩa. Hiện nay, Lán Nà Lừa vẫn được bảo tồn nguyên vẹn và là một điểm du lịch hấp dẫn, thu hút du khách đến tham quan và tìm hiểu về cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác Hồ.
Cây đa Tân Trào: Chứng kiến lễ xuất quân lịch sử
Cây đa Tân Trào, nằm ở làng Tân Lập, là nơi diễn ra lễ xuất quân của quân Giải phóng Việt Nam vào chiều ngày 16 tháng 8 năm 1945, trước sự chứng kiến của nhân dân Tân Trào và 60 đại biểu toàn quốc về dự Quốc dân Đại hội.
Dưới bóng cây đa, đồng chí Võ Nguyên Giáp đã đọc Bản Quân Lệnh số 1, và ngay sau đó, quân Giải phóng đã lên đường qua Thái Nguyên tiến về giải phóng Hà Nội. Cây đa Tân Trào không chỉ là một cây cổ thụ, mà còn là một biểu tượng của sức mạnh đoàn kết và tinh thần quyết thắng của dân tộc Việt Nam.
Đình Tân Trào: Nơi diễn ra Quốc dân Đại hội lịch sử
Đình Tân Trào là một ngôi đình thờ Thành Hoàng và các vị thần sông, thần núi của làng Tân Lập. Đình được dựng vào năm Quý Hợi (1923) theo kiểu nhà sàn, cột gỗ 3 gian 2 chái, mái lợp lá cọ.
Dưới mái đình này, ngày 16 tháng 8 năm 1945, các đại biểu từ khắp mọi miền Tổ quốc đã về họp Quốc dân Đại hội. Tại đây, các đại biểu đã tán thành chủ trương tiến hành Tổng khởi nghĩa của Đảng, thông qua Lệnh khởi nghĩa và 10 chính sách lớn của Việt Minh, quy định quốc kỳ là lá cờ đỏ sao vàng, quốc ca là bài Tiến quân ca và cử ra Ủy ban Giải phóng Dân tộc Việt Nam, tức Chính phủ Lâm thời do đồng chí Hồ Chí Minh làm Chủ tịch. Sáng ngày 17 tháng 8 năm 1945, thay mặt Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam, Bác Hồ đã đọc lời thề thiêng liêng trong lễ ra mắt Quốc dân tại nơi đây. Đình Tân Trào là một di tích lịch sử vô giá, nơi đánh dấu sự ra đời của nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Đình Hồng Thái (đình Kim Trận): Nơi Bác Hồ dừng chân đầu tiên
Đình Hồng Thái, thuộc địa phận làng Kim Trận (nay là thôn Cả), xã Tân Trào, huyện Sơn Dương, được xây dựng năm 1919. Đình có kiến trúc thuần gỗ, mái lợp lá cọ, gồm 3 gian 2 chái, mang dáng dấp nhà sàn miền núi.
Đình Hồng Thái thờ Thành Hoàng làng, thần Sông, thần Núi và các vị thần xung quanh vùng. Ngoài ra, đình còn thờ một vị nhân thần là Ngọc Dung Công Chúa. Đình không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa, hội họp của làng mà còn là nơi dừng chân đầu tiên của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc khi Người từ Pắc Bó, Cao Bằng đến với căn cứ địa Cách mạng Tân Trào ngày 21/5/1945.
Những di tích khác ghi dấu ấn kháng chiến chống Pháp
Ngoài khu di tích Tân Trào, trên khắp cả nước còn rất nhiều di tích khác ghi dấu ấn cuộc kháng chiến chống Pháp.
Hang Bòng: Nơi Bác Hồ chỉ đạo chiến dịch Biên giới
Hang Bòng
Hang Bòng là nơi ở và làm việc của Bác Hồ trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Hang nằm trên lưng chừng núi Bòng, dưới chân núi là dòng sông Phó Đáy uốn khúc. Chính tại đây, Bác Hồ đã chỉ đạo chiến dịch Biên giới năm 1950 và Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ II vào năm 1951.
Nhà của ông Nguyễn Tiến Sự: Chứng nhân lịch sử
Nhà của ông Nguyễn Tiến Sự, Chủ nhiệm Việt Minh làng Kim Long (nay là làng Tân Lập), là nơi gắn liền với quá trình hoạt động cách mạng của Bác Hồ khi Người từ Pắc Bó, Cao Bằng về Tân Trào từ ngày 21/5/1945. Bác ở đây trước khi rời lên lán Nà Lừa. Ngôi nhà không chỉ là một di tích lịch sử cách mạng mà còn có giá trị kiến trúc nhà sàn truyền thống tiêu biểu của dân tộc Tày ở Tân Trào.
Khu di tích Nhà ở và Hầm an toàn của đồng chí Tôn Đức Thắng
Khu di tích nằm ở thôn Chi Liên (nay là thôn Đồng Ma), xã Trung Yên, huyện Sơn Dương, là nơi đồng chí Tôn Đức Thắng, quyền Trưởng Ban Thường trực Quốc hội, Chủ tịch Mặt trận Liên Việt sinh hoạt và làm việc từ cuối năm 1952 đến năm 1954.
Ngôi nhà sàn bằng gỗ, có 2 gian, mái lợp lá cọ là nơi Bác Tôn làm việc, tiếp khách và nghỉ ngơi. Sát nhà ở là Hầm an toàn được đào sâu vào sườn núi Chi Liên. Đây là 2 di tích tiêu biểu gắn liền với cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí Tôn Đức Thắng tại Tuyên Quang trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
Kim Quan – Trụ sở an toàn của Trung ương Đảng, Chính phủ
Khu di tích Kim Quan, trải rộng trong khu rừng Nà Lơi và Vực Nhù, thôn Khuôn Điền, xã Kim Quan, huyện Yên Sơn, là nơi làm việc của Trung ương Đảng và Chính phủ trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Dòng sông Phó Đáy bao bọc khu rừng, vừa thuận tiện giao thông, sinh hoạt vừa đảm bảo bí mật.
Tại đây có hội trường, nhà đồng chí Tổng Bí thư Trường Chinh, nhà đồng chí Hoàng Quốc Việt, Lê Văn Lương và các bộ phận của Văn phòng Trung ương: điện đài, văn thư, thư viện, bộ đội bảo vệ. Địa điểm Vực Nhù là nơi Bác Hồ ở và làm việc. Nhà của Bác là nhà sàn dựng trên sườn núi, có hầm trú ẩn. Kim Quan còn là nơi Bác Hồ, Trung ương Đảng, Chính phủ tiếp khách quốc tế.
Điểm du lịch văn hoá – lịch sử và sinh thái Nha Công an
Nằm ở xã Minh Thanh, huyện Sơn Dương, trong quần thể Khu di tích Cách mạng Tân Trào, Nha Công an là trụ sở của Nha Công an Trung ương và các đơn vị trực tiếp bảo vệ Bác Hồ, Trung ương Đảng, Chính phủ từ tháng 4/1947 đến tháng 9/1950. Nơi đây diễn ra nhiều sự kiện quan trọng, góp phần vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.
Kết luận
Những di tích còn lại của thời kỳ chống Pháp là những bảo tàng sống động, tái hiện lại một giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam. Chúng ta cần trân trọng và gìn giữ những di sản này, để thế hệ sau có thể hiểu rõ hơn về lịch sử, văn hóa và truyền thống của đất nước.
Hãy đến với những di tích này, lắng nghe những câu chuyện lịch sử, để cảm nhận sâu sắc hơn về tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường và sự hy sinh cao cả của các thế hệ cha ông. Qua đó, chúng ta sẽ thêm tự hào về lịch sử dân tộc và có trách nhiệm hơn trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.