Rác thải nhựa đang trở thành một vấn đề nhức nhối, đe dọa nghiêm trọng đến môi trường và sự phát triển bền vững của ngành du lịch Việt Nam. Làm thế nào để du lịch phát triển mà vẫn bảo vệ được vẻ đẹp tự nhiên vốn có? Câu trả lời nằm ở việc thúc đẩy “Trải nghiệm du lịch không rác thải”, một xu hướng đang ngày càng được quan tâm và hưởng ứng.
Du Lịch Việt Nam Trước Thách Thức Rác Thải Nhựa
Ngành du lịch Việt Nam đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, thu hút hàng triệu du khách trong và ngoài nước mỗi năm. Tuy nhiên, đi kèm với đó là lượng rác thải nhựa khổng lồ, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến cảnh quan và sức khỏe cộng đồng. Những bãi biển ngập tràn rác thải nhựa không chỉ làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên mà còn tác động tiêu cực đến hình ảnh du lịch Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế.
Những bãi biển ngập rác thải nhựa ở Việt Nam làm ảnh hưởng đến du lịch.
Nỗ Lực Chung Tay Vì Một Tương Lai Xanh
Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc giảm thiểu rác thải nhựa, Hiệp hội Du lịch Việt Nam (VITA) đã khởi động kế hoạch hành động nhằm giảm thiểu rác thải nhựa trong ngành du lịch. Đây là một bước đi quan trọng, tạo cơ sở để thực hiện các hoạt động giảm thiểu rác thải nhựa một cách bài bản và hiệu quả.
Trên thực tế, nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng các quy định về giảm thiểu rác thải nhựa. Tại Việt Nam, quy định về lộ trình giảm rác thải nhựa nói chung và trong lĩnh vực du lịch nói riêng đã được thể chế hóa trong Luật Bảo vệ môi trường 2020 và Nghị định 08/2022/NĐ-CP. Theo đó, từ năm 2025, 100% các khu du lịch, cơ sở lưu trú, khách sạn không sử dụng túi ni lông khó phân hủy và sản phẩm nhựa sử dụng một lần.
Tuy nhiên, các chuyên gia đánh giá hệ thống văn bản pháp luật về quản lý rác thải nhựa vẫn còn chưa đầy đủ. Cụ thể, các chính sách của ngành du lịch chưa đề cập rõ và cụ thể về quản lý rác thải nhựa; chưa có kế hoạch hành động của ngành du lịch về giảm rác thải nhựa; chưa có quy chế phối hợp giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về bảo vệ môi trường nói chung và quản lý rác thải nhựa nói riêng.
Hành Động Cụ Thể Để Giảm Thiểu Rác Thải Nhựa Trong Du Lịch
Để hiện thực hóa mục tiêu “Trải nghiệm du lịch không rác thải”, cần có những hành động cụ thể từ các cấp quản lý, doanh nghiệp du lịch và du khách:
1. Nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi
Tổ chức các chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức về tác hại của rác thải nhựa và khuyến khích du khách, người dân địa phương thay đổi hành vi, từ bỏ thói quen sử dụng đồ nhựa một lần. Các doanh nghiệp du lịch cần tiên phong trong việc giảm thiểu sử dụng đồ nhựa, thay thế bằng các sản phẩm thân thiện với môi trường.
2. Xây dựng và thực thi chính sách hiệu quả
Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về quản lý rác thải nhựa trong du lịch, quy định rõ trách nhiệm của các bên liên quan. Xây dựng các tiêu chí đánh giá và chứng nhận “Cơ sở du lịch xanh”, khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng các giải pháp giảm thiểu rác thải nhựa.
3. Phát triển sản phẩm và dịch vụ du lịch xanh
Khuyến khích các doanh nghiệp du lịch phát triển các sản phẩm và dịch vụ du lịch thân thiện với môi trường, như tour du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, sử dụng phương tiện giao thông công cộng, năng lượng tái tạo. Hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất và cung cấp các sản phẩm thay thế đồ nhựa, như ống hút tre, túi vải, chai nước tái sử dụng.
Du khách tham gia hoạt động thu gom rác trên vịnh Hạ Long.
4. Thúc đẩy hợp tác công tư
Tăng cường hợp tác giữa các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp du lịch, tổ chức xã hội và cộng đồng địa phương trong việc giải quyết vấn đề rác thải nhựa. Khuyến khích các sáng kiến và mô hình giảm thiểu rác thải nhựa hiệu quả, có khả năng nhân rộng.
5. Giáo dục và đào tạo
Đưa nội dung về bảo vệ môi trường và giảm thiểu rác thải nhựa vào chương trình đào tạo của các trường du lịch, nâng cao kiến thức và kỹ năng cho đội ngũ nhân lực du lịch. Tổ chức các khóa tập huấn cho người dân địa phương về quản lý rác thải và bảo vệ môi trường.
Hướng Tới Một Việt Nam Xanh – Điểm Đến Du Lịch Bền Vững
“Trải nghiệm du lịch không rác thải” không chỉ là một xu hướng mà còn là một yêu cầu tất yếu để đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành du lịch Việt Nam. Bằng những hành động thiết thực và sự chung tay của cả cộng đồng, chúng ta có thể biến Việt Nam trở thành một điểm đến du lịch xanh, sạch, đẹp, hấp dẫn du khách trong và ngoài nước.
Giữ gìn môi trường điểm đến xanh, sạch, đẹp là trách nhiệm của mỗi người.
Hãy cùng nhau hành động ngay hôm nay để bảo vệ môi trường và xây dựng một tương lai du lịch bền vững cho Việt Nam!