Savannah, thành phố duyên dáng của bang Georgia, Hoa Kỳ, không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp miền Nam nước Mỹ quyến rũ mà còn ẩn chứa một di sản kiến trúc độc đáo, mang đậm dấu ấn Pháp tinh tế. Sự hòa quyện giữa nét cổ điển châu Âu và phong cách miền Nam tạo nên một Savannah vừa lịch sử, vừa hiện đại, thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới. Đến với Savannah, bạn không chỉ lạc bước giữa những con phố rợp bóng cây sồi, mà còn được chiêm ngưỡng những công trình kiến trúc Pháp cổ kính, minh chứng cho một chương lịch sử giao thoa văn hóa đầy thú vị.
Lịch sử hình thành Savannah và dấu ấn kiến trúc Pháp
Mặc dù Savannah được thành lập bởi người Anh dưới sự dẫn dắt của James Oglethorpe vào năm 1733, nhưng ảnh hưởng của kiến trúc Pháp đã sớm len lỏi vào thành phố này, đặc biệt qua làn sóng người Huguenot Pháp tị nạn. Huguenot là những người theo đạo Tin lành Pháp, đã tìm kiếm tự do tôn giáo và cơ hội mới tại thuộc địa Georgia. Họ mang theo không chỉ đức tin mà còn cả những kỹ năng, kiến thức và gu thẩm mỹ kiến trúc đặc trưng của Pháp, góp phần định hình nên diện mạo độc đáo của Savannah.
Tuy không có những công trình kiến trúc Pháp đồ sộ và tráng lệ như ở Paris hay các thành phố lớn của Pháp, di sản kiến trúc Pháp tại Savannah thể hiện ở sự tinh tế trong quy hoạch đô thị và chi tiết trang trí trên các tòa nhà. Cách bố trí các quảng trường công cộng rợp bóng cây xanh, những con phố rộng rãi và thẳng tắp, cùng với việc sử dụng gạch đỏ và ban công sắt uốn lượn, tất cả đều phản ánh phần nào phong cách kiến trúc Pháp thời kỳ thuộc địa.
Poetter Hall SCAD khuôn viên Savannah
Một trong những ví dụ điển hình cho sự ảnh hưởng này là quy hoạch đô thị của Savannah, được thiết kế theo hình bàn cờ với các quảng trường trung tâm. Mô hình này, mặc dù phổ biến ở nhiều thành phố thuộc địa, nhưng cũng gợi nhớ đến quy hoạch đô thị của một số thành phố Pháp thời kỳ đó. Các quảng trường không chỉ là không gian xanh công cộng mà còn là trung tâm sinh hoạt văn hóa, xã hội, tạo nên đặc trưng riêng biệt cho Savannah.
Phong cách kiến trúc Pháp đặc trưng tại Savannah
Kiến trúc Pháp tại Savannah không thể hiện ở một phong cách cụ thể, mà là sự pha trộn tinh tế và hài hòa với các phong cách kiến trúc khác như Georgian, Federal và Victorian. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể nhận ra những dấu ấn Pháp qua các yếu tố sau:
- Sự đối xứng và cân đối: Kiến trúc Pháp cổ điển luôn đề cao tính đối xứng và cân đối trong bố cục và hình khối công trình. Nguyên tắc này cũng được thể hiện rõ trong nhiều tòa nhà cổ ở Savannah, từ mặt tiền đến các chi tiết trang trí.
- Ban công sắt uốn lượn: Ban công sắt là một đặc trưng phổ biến trong kiến trúc Pháp, đặc biệt là ở các thành phố miền Nam nước Pháp. Tại Savannah, những ban công sắt uốn lượn duyên dáng không chỉ mang lại vẻ đẹp thẩm mỹ mà còn tạo không gian thoáng đãng và tăng thêm sự kết nối giữa không gian bên trong và bên ngoài.
- Sử dụng vật liệu địa phương: Mặc dù mang phong cách Pháp, kiến trúc Savannah vẫn sử dụng các vật liệu địa phương như gạch đỏ, đá và gỗ, tạo nên sự hòa nhập với cảnh quan và khí hậu miền Nam nước Mỹ. Sự kết hợp này tạo ra một phong cách kiến trúc độc đáo, vừa mang nét cổ điển châu Âu, vừa đậm chất địa phương.
- Chi tiết trang trí tinh tế: Kiến trúc Pháp nổi tiếng với các chi tiết trang trí tỉ mỉ và tinh xảo. Tại Savannah, chúng ta có thể thấy những chi tiết này trên các khung cửa, lan can, và các chi tiết trang trí mặt tiền, mang lại vẻ đẹp thanh lịch và sang trọng cho các công trình.
SCAD Savannah và sự hòa quyện kiến trúc
Savannah College of Art and Design (SCAD) – cơ sở chính của trường đại học nghệ thuật danh tiếng, đóng góp không nhỏ vào việc bảo tồn và phát huy di sản kiến trúc độc đáo của Savannah. Khuôn viên trường SCAD Savannah hòa mình vào cảnh quan kiến trúc lịch sử của thành phố, với nhiều tòa nhà được cải tạo từ các công trình cổ, mang đậm dấu ấn kiến trúc Pháp và các phong cách kiến trúc khác.
Điển hình như Poetter Hall, một trong những tòa nhà biểu tượng của SCAD Savannah, được đặt trong một công trình kiến trúc cổ kính, phản ánh sự giao thoa giữa kiến trúc lịch sử và không gian sáng tạo nghệ thuật hiện đại. Việc SCAD sử dụng và bảo tồn các tòa nhà lịch sử không chỉ giúp duy trì di sản kiến trúc của Savannah mà còn tạo ra một môi trường học tập độc đáo và đầy cảm hứng cho sinh viên.
SCAD không chỉ tận dụng các công trình kiến trúc hiện có mà còn góp phần làm phong phú thêm di sản kiến trúc của Savannah thông qua các dự án thiết kế và xây dựng mới. Trường khuyến khích sinh viên và giảng viên nghiên cứu, tìm hiểu về lịch sử kiến trúc địa phương và áp dụng những nguyên tắc thiết kế bền vững, hài hòa với môi trường xung quanh.
Khám phá các công trình kiến trúc Pháp nổi bật ở Savannah
Để thực sự cảm nhận được di sản kiến trúc Pháp tại Savannah, bạn có thể dành thời gian khám phá những địa điểm sau:
- Khu phố Lịch sử Savannah (Savannah Historic District): Đây là trái tim của Savannah, nơi tập trung nhiều công trình kiến trúc cổ kính nhất, phản ánh sự đa dạng về phong cách kiến trúc, bao gồm cả những dấu ấn Pháp. Hãy đi bộ dọc theo các con phố lát đá cuội, chiêm ngưỡng những ngôi nhà phố duyên dáng với ban công sắt và vườn hoa rực rỡ.
- Quảng trường Chippewa: Một trong những quảng trường nổi tiếng nhất Savannah, được bao quanh bởi những tòa nhà lịch sử tuyệt đẹp. Quảng trường này là một ví dụ điển hình cho quy hoạch đô thị hình bàn cờ và không gian công cộng xanh mát của Savannah.
- Nhà thờ chính tòa Thánh Gioan Baotixita (Cathedral of St. John the Baptist): Mặc dù mang phong cách Gothic Revival, nhà thờ này vẫn thể hiện sự tinh tế và tỉ mỉ trong trang trí, gợi nhớ đến kiến trúc nhà thờ Pháp cổ kính. Nội thất nhà thờ với những ô cửa kính màu và các chi tiết chạm khắc tinh xảo cũng là điểm nhấn thu hút du khách.
- Đi bộ dọc theo sông Savannah: Khu vực ven sông Savannah cũng là nơi tập trung nhiều tòa nhà lịch sử với kiến trúc đa dạng. Bạn có thể tản bộ dọc theo River Street, ngắm nhìn những nhà kho cũ được cải tạo thành nhà hàng, cửa hàng và phòng trưng bày nghệ thuật, đồng thời cảm nhận không khí sôi động và nhộn nhịp của khu vực này.
Kết luận
Di sản kiến trúc Pháp tại Savannah là một phần quan trọng tạo nên sức hấp dẫn độc đáo của thành phố này. Sự hòa quyện giữa kiến trúc Pháp tinh tế và phong cách miền Nam quyến rũ đã tạo ra một Savannah vừa cổ kính, vừa hiện đại, vừa lịch sử, vừa đầy sức sống. Khám phá Savannah, bạn không chỉ được chiêm ngưỡng những công trình kiến trúc tuyệt đẹp mà còn được tìm hiểu về một chương lịch sử giao thoa văn hóa đầy thú vị, nơi dấu ấn Pháp vẫn còn sống động và tỏa sáng cho đến ngày nay. Hãy đến Savannah và tự mình trải nghiệm vẻ đẹp kiến trúc độc đáo này, để cảm nhận sự khác biệt và quyến rũ của thành phố miền Nam nước Mỹ mang đậm hơi thở châu Âu.